| 
View
 

ΦΥΣΙΚΑ ΣΤ στ’ ενότητα

Page history last edited by 2dsl 4 years, 10 months ago

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ - ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ - ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ

 

Ο ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

 

ΣΤ. Η ΓΗ - ΜΑΓΝΗΤΗΣ

 

  Η Γη λειτουργεί σαν ένας πολύ μεγάλος, αδύναμος μαγνήτης, γι' αυτό οι πυξίδες δείχνουν προς τον βορρά.
Γιατί είναι η γη σαν μαγνήτης;

  Το φαινόμενο αυτό, προκαλείται κυρίως από ηλεκτρικά ρεύματα στον πυρήνα της γης, ο οποίος αποτελείται από λιωμένο σίδηρο. Το ρεύμα του συνεχώς κινούμενου υγρού σιδήρου, δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο.

  Έτσι, η Γη, μοιάζει με ένα μεγάλο μαγνήτη με βόρειο και νότιο πόλο, σαν οποιοδήποτε άλλο μαγνήτη. Όμως σε ποιο γεωγραφικό πόλο της γης είναι ο βόρειος πόλος του μαγνήτη - γη; Εδώ είναι το αξιοπερίεργο... Ο μαγνητικός πόλος (που βρίσκεται στον βόρειο Καναδά), είναι, στην πραγματικότητα, ο νότιος μαγνητικός πόλος) και ο βόρειος μαγνητικός πόλος βρίσκεται στο νότιο (γεωγραφικό) πόλο.

 

  Η ισχύς του μαγνητικού πεδίου της Γης στους πόλους είναι μικρή - πολύ ασθενής αν συγκριθεί με έναν μαγνήτη νεοδυμίου! Αν φτιάχναμε ένα ψυγείο αρκετά μεγάλο, ώστε να μπορούμε να "κολλήσουμε" πάνω του τη γη ολόκληρη, θα χρειαζόμασταν ένα ...ψυγειάκι 25 τόννων. Τι είναι 25 τόννοι μπροστά στη μάζα της γης;

  1000 τρισεκατομμύρια τόννοι είναι η μάζα του πλανήτη μας - δεν είναι και λίγοι - αλλά μιλάμε για... έναν πλανήτη!

 

  Πίσω στους πόλους πάλι. Όπως φαίνεται και στο σχεδιάγραμμα (επάνω), ο νότιος μαγνητικός πόλος της γης βρίσκεται στο βορρά, αλλά όχι εκεί που είναι ο (γεωγραφικός) βόρειος πόλος. Είναι λίγο πιο αριστερά. Αντίστοιχα ο βόρειος μαγνητικός πόλος της της γης βρίσκεται στο νότο, λίγο πιο δεξιά από τον (γεωγραφικό) νότιο πόλο.

  Ο γεωγραφικός μας άξονας (η γραμμή που ενώνει τους δύο γεωγραφικούς πόλους της γης) σχηματίζει γωνία περίπου 11,5 μοιρών με τον μαγνητικό άξονα (η γραμμή που ενώνει τους δύο πόλους του μαγνήτη - γη).


  Η μαγνητική βελόνα (τη βρίσκουμε στην πυξίδα) είναι ένας μικρός κι ελαφρύς μαγνήτης, συνήθως σε σχήμα ρόμβου. Αν τοποθετήσουμε τη βελόνα μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο, θα πάρει τη διεύθυνση που έχουν και οι μαγνητικές γραμμές.

  Δηλαδή ο βόρειος πόλος της μαγν. βελόνας (Ν) θα δείχνει πάντα τον νότιο πόλο του μαγνήτη (S) ή της γης, δηλαδή θα δείχνει τον νότιο (μαγνητικό) πόλο της γης (εικόνα αριστερά) ή αλλιώς τον βόρειο γεωγραφικό πόλο.

 

  Ανάλογα με τη θέση που έχουμε στον πλανήτη, η πυξίδα μας δείχνει πάντα το γεωγραφικό βορρά (μαγνητικό νότο). (εικόνα δεξιά)

  Σκέψου κι αυτό. Αν μαζί με ένα φίλο σου σημαδεύετε, ο καθένας με την πυξίδα του, τον Βόρειο πόλο (δηλ. τον νότιο μαγνητικό), τότε οι γραμμές από το σημείο που είστε μέχρι τον Βόρειο πόλο δεν είναι ...παράλληλες, αλλά συγκλίνουν. Εκεί που στεκόμαστε, βέβαια, φαινομενικά μοιάζουν παράλληλες, ενώ στην πραγματικότητα είναι συγκλίνουσες.(εικόνα δεξιά)

 

 

 

 

 

 

   Αυτό ακριβώς συμβαίνει και όταν παρατηρούμε δύο ψηλά κτήρια ή δύο ψηλά δέντρα. Από κοντά μοιάζουν 100% παράλληλα, αλλά δεν είναι. >>>

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μαθαίνω περισσότερα για την πυξίδα:

 

 

 

Μάθε τι έγινε στο παρελθόν και τι θα γίνει στο μέλλον με τους πόλους της γης...

 

 

  Από την επιστήμη στις δοξασίες. Όλα αυτά που μάθαμε, οφείλονται στη σφαιρικότητα της της. Στα πολύ παλιά χρόνια, οι άνθρωποι, δεν ήξεραν ότι η γη είναι σχεδόν σφαιρική. Για την ακρίβεια πίστευαν, ότι είναι στρογγυλή και επίπεδη σαν ένα ...ταψί κι ότι στην περιφέρεια του "ταψιού" υπήρχε μόνο θάλασσα και ...δράκοι ή άλλα τέρατα. Μάλιστα ήταν σχεδόν σίγουροι, ότι όσοι άνθρωποι επιχειρούσαν να φτάσουν στο τέλος, στα άκρα του κόσμου, τα τέρατα τους κατέτρωγαν και γι' αυτό κανένας δε γύριζε πίσω στην πατρίδα του (εννοείται, πως δε γύριζαν πίσω γιατί ήταν πολύ μακριά για τα μέσα της εποχής ή γιατί δεν είχαν πυξίδες ή χάρτες, ώστε να βρουν το δρόμο του γυρισμού).

  Όμως υπήρχε και η αντίθετη άποψη. Ο Θαλής ο Μιλήσιος (τον γνωρίσαμε με το ήλεκτρον) ισχυρίστηκε, πριν 26 αιώνες, ότι η γη είναι σφαιρική. Το ίδιο έκαναν ο Αναξίμανδρος, ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, ο Παρμενίδης κ.άλ. Οι απόγονοι του Πυθαγόρα μάλιστα, οι Πυθαγόρειοι, ισχυρίστηκαν, ότι όχι μόνο η γη είναι σφαιρική, αλλά κι ότι η γη ΔΕΝ είναι το κέντρο του σύμπαντος. Όσο κι αν αυτοί οι σπουδαίοι επιστήμονες επέμεναν ότι η γη είναι σαν μπάλα, ο κόσμος συνέχιζε να πιστεύει πως η γη είναι επίπεδη και στρογγυλή, για άλλους 20 αιώνες περίπου, μέχρι να χρόνια της Αναγέννησης της Ευρώπης.

  Ο Κοπέρνικος, στο βιβλίο του "Η περιστροφή των ουρανίων σωμάτων", υποστήριζε ότι η γη δεν είναι τίποτε άλλο εκτός από έναν πλανήτη, που περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του και γύρω από τον Ήλιο, αλλά και ότι όλοι οι πλανήτες κάνουν αυτές τις δύο κινήσεις. Σήμερα θεωρείται ο "πατέρας της αστρονομίας".

  Ενάμιση αιώνα αργότερα και ο Γαλιλαίος Γαλιλέι ισχυρίστηκε ότι κι ο Κοπέρνικος σχετικά με το σχήμα, αλλά κυρίως με τις κινήσεις της γης. Δυστυχώς η μεγαλύτερη ανακάλυψή του ήταν, ότι η ανθρωπότητα δεν ήταν ακόμα έτοιμη για "επιστημονικές" απόψεις και γνώσεις, παρά μόνο για δοξασίες και δεισιδαιμονίες. Στις 10 Φεβρουαρίου του 1634, γονατιστός μπροστά στους ιεροεξεταστές, που τον είχαν ήδη φυλακίσει εδώ και χρόνια, για να σώσει τη ζωή του, απαρνήθηκε τη θεωρία του ως λαθεμένη και αιρετική. Λέγεται πως, την ίδια στιγμή, μουρμούρισε: "E pur si muove" (...και όμως, γυρίζει).

  Κι ενώ τόσους αιώνες άνθρωποι "χάθηκαν" στον βωμό της επιστήμης, ακόμα και σήμερα εκατομμύρια κάτοικοι του πλανήτη μας, πιστεύουν ακόμα στη θεωρία της επίπεδης γης (αγγ. flat earth)

  Όμως η φαντασία του ανθρώπου, καλπάζει αδάμαστη κυνηγώντας το άγνωστο, το ανεξερεύνητο, το ανεξήγητο... Όπως υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που πιστεύουν στη θεωρία της επίπεδης γης, έτσι υπάρχουν, ακόμα περισσότεροι, που πιστεύουν στη θεωρία της κούφιας ή κοίλης γης (αγγ. hollow earth). Πριν πολλά χρόνια, περίπου δύο αιώνες, ο Ιούλιος Βερν, "ο πατέρας της επιστημονικής φαντασίας", έγραψε ένα από τα πιο διαβασμένα βιβλία του, "Το ταξίδι στο κέντρο της γης".

  Από τότε, πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί, πολλοί χάρτες έχουν σχεδιαστεί, πολλά βιβλία έχουν γραφτεί και πολλές ταινίες έχουν γυριστεί για τη θεωρία αυτή.

  Πού ξέρεις; ...κι αν κάποια, απ' αυτές τις θεωρίες, αποδειχθεί στο μέλλον επιστημονικά αποδεκτή, αληθινή;

 

* Κλασική ταινία κινουμένων σχεδίων "Ταξίδι στο κέντρο της γης" βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Ιουλίου Βερν

 

 

Κουίζ


 

Θέματα για προβληματισμό - σκέψη:

     Τι θα γινόταν αν η πυξίδα μας βρισκόταν ακριβώς στο βορρά ( νότιο μαγνητικό πόλο);

     Τι θα γινόταν αν η πυξίδα μας βρισκόταν ακριβώς πάνω στον ισημερινό;

     Τι θα γινόταν αν η πυξίδα μας βρισκόταν (θεωρητικά) ακριβώς στο κέντρο της γης;


 

Επόμενη ενότητα (7): ...επιστροφή στον ηλεκτρισμό

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.